گزارش کامل صعودیکروزه ضلع شمالی دماوند ازروستای جولپل ناندل توسط تیم صعودباشگاه کوهنوردی(مهرایران زمین) استان یزد درتاریخ 1398/05/29 و فرودازهمین مسیر درتایم 18:45 توسط
1_ یاسرفرزادپور
2_ علیرضادهقان
معرفی بام ایران قله دماوند
سرزمین پهناور ایران دارای کوه‌ها و قله‌های بسیاری متعددی است که در جای‌جای این سرزمین سر به فلک کشیده اند. در میان تمامی کوه‌های ایران‌زمین، قله دماوند که در فرهنگ کشورمان مظهر پایداری و استواری است جایگاه ویژه‌ای را دارد.
کوه دماوند که به عنوان بلندترین کوه ایران و خاورمیانه و همچنین بلندترین قلهٔ آتش‌فشانی آسیا شناخته‌شده است در شمال ایران قرار دارد. در مورد دلیل نام‌گذاری دماوند در فرهنگ معین این‌چنین آمده است:
دم (دمه، بخار) + اوند = دماوند؛ دارای دمه و دود و بخار (آتش‌فشان)
قله دماوند کجاست؟
کوه دماوند در بخش مرکزی رشته‌کوه البرز و در جنوب دریای خزر و در بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد. کوه دماوند سربلند هم‌اکنون از نظر تقسیمات فعلی استانی ایران در استان مازندران قرار دارد و از شهرهای تهران، ورامین، قم و کرانه‌های دریای خزر قابل‌دیدن است به شرطی که آسمان صاف و آفتابی باشد.
کوه دماوند باهمت علاقه‌مندان خود توانست در خردادماه ۱۳۸۱ هجری شمسی طی مصوبه شماره ۲۲۱ مورخ ۸۱/۳/۲۱ شورای عالی محیط‌زیست به عنوان اولین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملّی کشور ثبت شود و در شمار مناطق چهارگانه ارزشمند از نظر حفاظت محیط‌زیست قرار گیرد.
کوه دماوند از نگاه تاریخ۷۴۴ سال قبل از میلاد مسیح و در دوران آشوریان از کوه دماوند با نام بیکنی در متون مختلف یادشده است و از آن زمان به بعد کوه اسطوره‌ای دماوند برای مردم ایران‌زمین همواره مقدس و موردتوجه بوده است. در کتاب مقدس اوستا، تورات و بسیاری دیگر از کتب تاریخی از کوه دماوند به نام‌های مختلف یادشده است.
ویلیامز جکسن که یکی از مورخین آمریکایی در قرن نوزدهم میلادی است، در خاطرات سفر خود به تهران این‌چنین می‌نویسد:
دماوند در اوستا «هوابرزئیتی» نامیده می‌شود و قریب ۶۰۰۰ متر از زمین سر برافراشته است. بسیاری از جهانگردان و افراد سرشناس مقیم ایران که از زمان قاجار به بعد وارد ایران شده‌اند ارتفاع‌های گوناگونی همچون ۱۴۰۰۰ تا ۲۲۰۰۰ پا برای کوه دماوند ذکر کرده‌اند.
کوه دماوند که در دوران چهارم زمین‌شناسی موسوم به دوران هولوسین تشکیل‌شده است، از همان دوران قدیم در میان ایرانیان شهرت داشته است. حتی از این کوه زیبا در داستان‌های اساطیری ایران هم نام آورده شده است. در کتاب بی‌نظیر شاهنامه، حکیم ابوالقاسم فردوسی از کوه دماوند به سبب آنکه ضحاک (پادشاهی ستمگر و اژدهایش) در آن به بند کشیده شده بود، یاد می‌کند ومهدآزادگی وآزاده خواهی فریدون میباشدو ورزش پهلوانی دراین مکان ابداء وگسترش یافته است...
در دیگر آثار ادبی ایران نیز از کوه دماوند به صورت فراوان استفاده‌شده است. همچون قصیده‌ای زیبا از شاعر معاصر ملک‌الشعرای بهار که در ارتباط با کوه دماوند سروده شده که در آن این شاعر پرآوازه کوه دماوند را این‌گونه معرفی می‌کند:
ای دیو سپید پای دربند ! ای گنبد گیتی ! ای دماوند !
از سیم به سر یکی کله خود ز آهن به میان یکی کمربند
تا چشم بشر نبیندت روی بنهفته به ابر، چهر دلبند
تا وارهی از دم ستوران وین مردم نحس دیو مانند
با شیر سپهر بسته پیمان با اختر سعد کرده پیوند
چون گشت زمین ز جور گردون سرد و سیه و خموش و آوند
بنواخت ز خشم بر فلک مشت آن مشت تویی، توای دماوند …
اطلاعات آماری کوه دماوند
در ادامه معرفی کوه دماوند به بخش اطلاعات آماری این کوه زیبا می‌پردازیم. همچنان با به پین همراه باشید.
ارتفاع کوه دماوند
ارتفاع کوه دماوند از سطح آب‌های آزاد توسط منابع مختلفی ارائه‌شده است. ارتفاع کوه دماوند به نقل از درگاه ملّی آمار ایران ۵٬۶۱۰۰ متر از سطح آب‌های آزاد است. همچنین به نقل از پایگاه ملّی داده‌های علوم زمین ایران ارتفاع این قله ۵٬۶۷۰ متر عنوان‌شده است. البته وب‌گاه رصدخانهٔ زمین ناسا ارتفاع قله دماوند را ۵٬۶۷۱ متر اعلام نموده است.
در اینجا ذکر این نکته لازم است که ارتفاع نسبی قله دماوند که با اندازه‌گیری ارتفاع قلّه نسبت به پست‌ترین درّهٔ بین این قله و نزدیک‌ترین قلّهٔ مرتفع‌تر آن مشخص می‌گردد، ۴۶۶۱ متر است که به همین علت کوه دماوند را در رده دوازدهم بلندقامت‌ترین قلّه‌هایجهان از نظر ارتفاع نسبی قرار می‌دهد.
شهرهای نزدیک به کوه دماوند
سه شهر تهران، آمل و دماوند در نزدیکی کوه دماوند قرار دارند. کوه دماوند در فاصله ۶۹۹ کیلومتری شمال شرقی پایتخت ایران قرار دارد. همچنین این قله زیبا در ۶۲ کیلومتری غرب شهرستان آمل و ۲۶ کیلومتری شمال شهر دماوند قرارگرفته است.
رودخانه‌های اطراف کوه دماوند
پنج رودخانه در اطراف کوه دماوند جاری است. رودخانه هراز در جنوب و شرق کوه دماوند، رودخانهٔ لار و دیو آسیاب در غرب قله دماوند، رودخانهٔ پنج او (پنج آب) در شرق کوه دماوند و همچنین رودخانهٔ تینه در شمال این کوه سربلند جاری می‌باشند.
دمای کوه دماوندکمینهٔ دمای هوا در ارتفاعات قله دماوند در فصول سرد همچون فصل زمستان تا ۶۰۰ درجه زیر صفر می‌رسد و در دیگر فصول سال دمای ارتفاعات این کوه تا یک و دو درجه زیر صفر پایین می‌آید.
سرعت باد در قله دماوندسرعت باد و طوفان در کوه دماوند معمولاً به بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر در ساعت است که این سرعت در کوهپایه دماوند به ۷۰ کیلومتر بر ساعت کاهش پیدا می‌کند. مسیر وزش این بادها معمولاً از سمت غرب و شمال غربی دماوند است.
بارندگی‌های کوه دماوندسالانه در حدود ۱۴۰۰ میلی‌متر در ارتفاعات قله دماوند بارندگی وجود دارد که معمولاً این بارندگی در بخش‌های بالاتر کوه به شکل برف است و باعث سفیدپوش شدن قله‌های این کوه سر به فلک کشیده شده می‌شود.
فشار هوا در قله دماوند
فشار هوا در قلّهٔ دماوند نصف فشار هوا در سطح دریا است.
آب و هوا کوه دماوند
در فصل بهار از فروردین تا اواخر اردیبهشت